Tym, co charakteryzuje efektywność menedżera, jest m.in. zdolność do pokonywania trudności pojawiających się na drodze do pożądanego celu. Umiejętność tę można wypracować i rozwijać, stosując pięć aktywności.
Wg amerykańskich coachów Josepha Folkmana i Jacka Zengera, autorów książki „Speed: How Leaders Accelerate Successful Execution”, efektywność w biznesie stanowi wypadkową 16 kompetencji. Jedną z najważniejszych jest zdolność do rozwiązywania problemów. Wyróżnia ona najlepszych liderów na każdym szczeblu organizacji.
Inteligencja nie przesądza o skuteczności lidera
Twierdzą oni, że w radzeniu sobie z trudnościami pojawiającymi się na drodze do pożądanego celu kluczowa nie jest wcale inteligencja. Ważniejszą rolę odgrywają gruntowna wiedza w danej dziedzinie i doświadczenie. Przy czym nie muszą to być własne przeżycia. Istotne jest to by, w trudnych sytuacjach wiedzieć i potrafić dotrzeć do ekspertów, badaczy tematu i skorzystać z ich autopsji.
Co jeszcze decyduje o tym, czy będziemy w stanie uporać się z przeciwnościami w biznesie?
Kolejne kluczowe czynniki to:
- aktywność rozumiana jako chęć podejmowania wyzwań, szukania rozwiązań,
- holistyczne spojrzenie, a nie skupianie się na pojedynczych zagadnieniach,
- zaangażowanie,
- wytrwałość.
Zdaniem Folkmana i Zengera, w kontekście radzenia sobie z problemami, ważna jest również zdolność do współpracy, budowania dobrych relacji ze współpracownikami.
Skąd wiadomo, że to właśnie te cechy są najważniejsze? Amerykanie wskazali je na podstawie prowadzonych w latach 90. obserwacji wyróżniających się naukowców z Bell Laboratories. To ośrodek badawczo-wdrożeniowy firmy Alcatel-Lucent (obecnie część Nokii), w którym opracowano m.in. system operacyjny Unix, języki programowania C i C++ oraz wynaleziono np. ogniwo fotowoltaiczne, tranzystor czy fotokomórkę. Bell Labs to matecznik noblistów (do 2018 r. miało 15 wyróżnionych tą nagrodą).
Wskazane przez Folkmana i Zengera cechy decydujące o zdolności przezwyciężania kłopotów można nabyć, wypracować i rozwijać. Co równie ważne, da się to robić w każdym wieku. W jaki sposób? Psycholodzy i eksperci zarządzania wskazują na pięć aktywności.
Poddawaj się trudnym sytuacjom
Trzeba pokonać w sobie strach przed porażką, złą oceną i znaleźć energię do stawiania czoła problemom. Doświadczenie nabywa się poprzez konfrontację z czymś dla siebie nowym. Im więcej podobnych trudności, tym więcej wiedzy i okazji do przećwiczenia wyrobionych nawyków reagowania.
W tym kontekście warto przytoczyć zasadę 10 000 godzin. Tyle czasu trzeba poświęcić na ćwiczenia, by w pełni rozwinąć swój talent w konkretnym zagadnieniu.
Myśl dwutorowo
Ludzie dobrzy w jakimś fachu korzystają z dwóch sposobów myślenia: szybkiego i wolnego. Pierwsze przydaje się do szukania oznak, objawów problemów, drugie – ich analizowania i znajdowania rozwiązań. Oba rodzaje myślenia wpływają na trafność podejmowanych decyzji.
Walcz ze schematycznymi rozwiązaniami
Większość z nas w kłopotliwych sytuacjach sięga po najprostsze środki. Dzięki temu oszczędza czas czy energię (patrz wyżej). Jednak taki sposób postępowania nie sprawdza się w nietypowych okolicznościach. By umieć sobie z nimi radzić, warto myśleć nieszablonowo, wbrew schematom. Innowacje biorą się z tego, że ktoś podejmie trud walki z bezwładnością myślenia.
Nawiązuj interdyscyplinarne relacje zawodowe
Współczesne problemy mają złożony charakter, gdyż dotyczą wielu dyscyplin. Ich rozwiązanie wymaga wiedzy i doświadczenia ekspertów z różnych obszarów. Dzięki współpracy, budowaniu kontaktów zawodowych zyskuje się różne punkty widzenia tego samego zagadnienia, a to przekłada się na lepsze (bardziej optymalne) pomysły.
Postaraj się o pozytywne nastawienie
Elementarnymi warunkami podejmowania wyzwań są chęci, cierpliwość i wytrwałość. Im więcej stresu, gniewu, strachu, tym gorsza kreatywność. Negatywne emocje mogą zaburzać perspektywę i hamować ciekawość w szukaniu dobrych rozwiązań.